Qeverisja e Mirë – Social Contract Institute

Në Shkurt 2020 stafi i projektit përfundoi analizën e 919 vendimeve gjyqësore në 4 Gjykata të Shkallës së Parë dhe 3 Gjykata të Apelit për një afat kohor prej 2 vjetësh. Në këtë aspekt, u bë një analizë e procedurave gjyqësore në Fier, Korçë, Shkodër, Tiranë dhe Gjykatat e Apelit të Korçës, Tiranës dhe Shkodrës për periudhën 2018 – 2019. Gjithashtu u organizuan disa takime me aktorë ligjorë të përfshirë në procesin e ekzekutimit të Dënimeve Alternative. Stafi i projektit hartoi një raport bazuar në vlerësimin e vendimeve gjyqësore dhe intervistat me aktorët përkatës.

Secili Modul Trajnimi është i përqëndruar në rolin dhe kompetencat specifike që lidhen me dënimet alternative dhe aktorin përkatës të dënimeve alternative, të caktuar nga ligji, dhe përfshin një modul se si të integrohen përpjekjet dhe puna e aktorëve të sipërpërmendur në ekipe multidisiplinare, në mënyrë që të zgjerohen mundësitë për dënimet alternative të dhëna nga gjykatat dhe për rritjen e efektivitetit të dënimeve alternative që shkelësit për herë të parë dhe me rrezik të ulët shërbejnë.

Në Prill të vitit 2019, SCI nisi zbatimin e projektit: “Qeverisja e Komunitetit: sfidat për funksionimin e mekanizmave të pjesëmarrjes së qytetarëve në rrethin e Korçës”. Gjatë këtij projekti, SCI ka identifikuar Agjentët e mundshëm të Ndryshimit në të 6 bashkitë e Qarkut Korçë, i trajnoi ata dhe u angazhua me Këshillin e Qarkut Korçë përmes një memorandumi për lehtësimin e komunikimit të tyre, dhe sigurimin e qëndrueshmërisë së projektit. Nga ky projekt u krijua një platformë në internet (http://agjentetendryshimit.com/) që tregon hartën e plotë të “agjentëve të ndryshimit” të pranishëm në çdo rajon, në të gjashtë bashkitë e rrethit të Korçës.

Agjentët e ndryshimit shërbejnë si pikë qëndrore për komunitetet ku jetojnë në mënyrë që të adresojnë problemet, shqetësimet dhe sugjerimet e tyre në lidhje me institucionet e qeverisjes vendore. Falë një rrjeti funksional të aktorëve vendorë që marrin pjesë në mënyrë efektive në mekanizmat e qeverisjes komunitare në rrethin e Korçës, agjentët e ndryshimit mund të bashkëpunojnë me institucionet e qeverisjes vendore.

Në Mars të vitit 2019, u realizua projekti “Përmirësimi i Dhënies dhe Zbatimit të Dënimeve Alternative”, i financuar nga Save the Children dhe CILPS një program i financuar nga BE i quajtur “Angazhimi Qytetar për një sistem funksional të gjyqësorit dhe hyrjen në drejtësi në Shqipëri”. Përmes këtij projekti, SCI kontribuoi në: (i) përmirësimin e shkallës dhe cilësisë së dënimeve alternative të dhëna nga gjykatat dhe monitoruar nga zyrat e Shërbimeve të Provës në Tropojë, Dibër, Kruja (në veri të Shqipërisë), dhe Përmet, Pogradec, Sarandë (në Shqipërinë e Jugut) dhe më gjerë; dhe (ii) rritja e mundësive për shkelësit e rastit të parë drejtat e tyre, të riintehrohen në shoqëri dhe të bëjnë një jetë larg krimit, pasi të përfundojnë dënimin e tyre.

Në prill të vitit 2019, SCI organizoi një tryezë të rrumbullakët me grupet e interesit, të cilat ndanë gjetjet e raportit dhe pasqyruan reagimet e pjesëmarrësve (përfaqësuesve të sistemit të drejtësisë në Shqipëri) në raportin përfundimtar. Ky projekt nxori në pah disa çështje shumë të rëndësishme në lidhje me ligjin për zbatueshmërinë e Shërbimeve të Provës, dhe gjeneroi disa ide të reja se si shoqëria civile mund të kontribuojë më tej në këtë fushë.

Gjatë periudhës Shkurt – Korrik 2018, SCI implementoi projektin “Rrjeti AIS, E-Demokracia (Për një Shoqëri aktive dhe gjithëpërfshirëse – Qytetaria Digjitale)”, në partneritet me dy organizata: “Gruaja në Zhvillim”, Korçë dhe “Syri i Medias së Re”, Gjirokastër. Aktivitetet e projektit u zbatuan në 6 muaj në komunat e Devollit, Tepelenës dhe Libohovës.

Qëllimi i projektit ishte përmirësimi i cilësisë së jetesës për qytetarët që jetojnë në komunat Devoll, Tepelenë dhe Libohovë, duke u dhënë atyre mundësinë për të marrë pjesë në procesin e hartimit të politikave dhe më saktësisht në çështjet që lidhen me ofrimin e shërbimeve nga zyrat dhe agjencitë e komunave përkatëse. SCI dhe partnerët e saj krijuan dy koalicione lokale, një në Libohovë dhe një në Tepelenë, me pjesëmarrjen e anëtarëve aktivë të komunitetit. Këto koalicione, në bashkëpunim të ngushtë me Koalicionin Lokal të Devollit (që ishte krijuar tashmë nga një projekt i mëparshëm i zbatuar nga partneri lokal i SCI në Korçë). Stafi i projektit ka realizuar edhe dy Scorecards të bazuara në komunitet, në komunat e Tepelenës dhe Libohovës dhe ka monitoruar zbatimin e buxhetit komunal të tri komunave.

Rezultatet u ndanë me publikun në dy forume të hapura që u zhvilluan në çdo komunë me pjesëmarrës nga institucionet e qeverisjes vendore, anëtarë të koalicioneve lokale dhe qytetarë aktivë. Projekti gjithashtu paraqiti një iniciativë të re, “E Demokracinë”, duke përdorur IT për të ndërtuar një platformë interaktive online (www.e-demokracia.al) për t’i shërbyer qytetarëve të tri komunave. Nëpërmjet kësaj platforme ata mund të paraqesin problemet, shqetësimet dhe sugjerimet e tyre lidhur me shërbimet e ofruara nga komunat, dhe komentet e paraqitura në platformë u raportohen pastaj institucioneve LG nga anëtarët e koalicioneve. Kjo platformë është shumë e lehtë për tu përdorur dhe qytetarët mund të gjejnë informacion të dobishëm në lidhje me shërbimet e ofruara nga institucionet e qeverisjes lokale. Pas përfundimit të projektit, anëtarët e koalicioneve lokale morën administrimin e faqes, duke garantuar qëndrueshmërinë e saj.

Gjatë periudhës prill-gusht 2018, SCI zbatoi projektin “Për bashki të hapura dhe të aksesueshme nga qytetaret”, financuar nga ACTION SEE- Rrjeti i Përgjegjshmërisë, Teknologjisë dhe Hapësirës Institucionale në Evropën Juglindore, financuar nga Bashkimi Evropian. SCI zbatoi aktivitetet e projektit në 5 muaj në bashkitë Fushe-Arrez, Kurbin, Shijak, Rrogozhinë dhe Maliq. Projekti u përqëndrua në bashki të cilat ende nuk kishin filluar të përgatitnin Programin e tyre të Transparencës dhe i erdhi në ndihmë në fillimin e këtij procesi.

Nga ky projekt u:

Kryen analiza të Regjistrave të Kërkesave dhe Ankesave në secilën bashki;
Kryen analiza të pozitës së Koordinatorit për të drejtën e Informimit në bashki dhe fushëveprimin e tij në secilën bashki;
Krye një fushatë sensibilizimi për qytetarët që jetojnë në këto bashki, duke i edukuar ata për të drejtën e tyre për qasje në informacion dhe shërbime komunale.

Pas përfundimit të projektit, dy bashki përfunduan dhe përditësuan programet e tyre të Transparencës, tre bashki filluan të hartojnë Programin e tyre të Transparencës, në përputhje me kërkesat ligjore në fuqi në Shqipëri. Pesë bashkitë e synuara nga projekti, tani:

Kanë regjistra të dedikuar për kërkesat / ankesat e qytetarëve;
Stafi i bashkive është më i vetëdijshëm për detyrimet ligjore që duhet t’i përgjigjen kërkesave të qytetarëve;
Secila bashki ka një fushë pune të përpunuar mirë për pozitën e Koordinatorit për të drejtën e informimit në bashki;

Qytetarët, grupet e biznesit dhe aktorët e tjerë vendorë në secilën bashki kanë një kuptim më të mirë të të drejtave të tyre për qasje në informacion lidhur me bashkinë dhe mekanizmat që ata mund të përdorin për të kërkuar informacione dhe / ose shërbime.

Si pjesë e projektit, drejtorja e SCI, Olda Ceta, mori pjesë në një vizitë studimore në Cardiff (Wales) dhe Edinburg (Scotland), organizuar për përfaqësuesit e organizatave që kishin zbatuar projekte të suksesshme në kuadër të programit ACTION SEE. Gjatë dy vizitave, pjesëmarrësit mësuan më shumë rreth modeleve për përfshirjen qytetare dhe proceset e demokracisë.

Në 1 Prill 2018, SCI filloi të zbatojë projektin “Përmirësimi i dhënies dhe zbatimit të dënimeve alternative”, një projekt njëvjeçar i financuar nga Monitorimi i Programit të Sub-Granteve të Sistemit Gjyqësor, zbatuar nga Save the Children dhe CILSP me fondet e BE.

Ky projekt pati si synime:

përmirësimi i shkallës dhe cilësinë së dënimeve alternative të dhëna nga gjykatat dhe monitorimi nga zyrat e Shërbimit të Provës (PbS) në Tropojë, Dibër, Krujë (në Shqipërinë Veriore) dhe Përmet, Pogradec, Sarandë (në Shqipërinë e Jugut) dhe më gjerë.
rritja e mundësisë për shkelësit e ligjit për herë të parë dhe ata me rrezik të ulët, që t’i respektohen të drejtat e tyre, të riintegrohen në shoqëri dhe të kryejnë një jetesë larg nga krimi, pasi të kenë përfunduar dënimin e tyre.

Gjatë periudhës së raportimit, SCI përfundoi aktivitetet e mëposhtme:

U nënshkrua një Memorandum Bashkëpunimi me Shërbimin e Provës, me miratimin e Ministrisë së Drejtësisë duke ofruar trajnime për një grup studentësh të drejtësisë që punojnë si ekspertë të rinj për këtë projekt;
U përgatit Protokolli i Monitorimit për vlerësimin e vendimit të gjykatës me mandat dënime alternative dhe pyetësori për intervistat me gjyqtarët në gjykatat përkatëse;
Takim me gjyqtarët kryesorë dhe prokurorët në gjykatat përkatëse për të paraqitur qëllimin, qasjen dhe aktivitetet e projektit dhe për të siguruar bashkëpunimin e tyre;
U botuan kopjet e vendimeve të gjykatës që kërkonin shërbime alternative dhe u vlerësuan bazuar në Protokollin e Monitorimit;
Filloi organizimi i fokus grupeve me shkelësit e ligjit që do të shërbejnë për të nxjerrë në pah përvojën e tyre gjatë kryerjes së këtyre dënimeve dhe për të marrë komentet e tyre mbi mënyrat e përmirësimit për zbatimin e këtyre dënimeve, në mënyrë që ata të mund të riintegrohen në shoqëri dhe të kenë një jetë larg nga krimi.

Ky projekt përfundoi më 31 Mars 2019.

Prej muajit Maji të vitit 2017, SCI është pjesë e NWG për Monitorimin e Reformës së Administratës Publike, si një komponent i platformës rajonale WeBER (njëkohësisht në zbatim në Ballkanin Perëndimor) të udhëhequr nga IDM në Shqipëri. Gjatë periudhës Maj – Dhjetor 2017, SCI kontribuoi në aktivitetet dhe dokumentet e zhvilluara nga NWG.

Gjatë muajit Mars 2016 – Mars 2017, SCI ishte partner i IDRA në zbatimin e projektit “Legjislacion rezistent ndaj korrupsionit”. SCI ka ndihmuar IDRA të rekrutojë ekspertë ligjorë që janë trajnuar për teknikat e korrigjimit të korrupsionit; ndihmoi IDRA të organizojë trajnimin e tyre; dhe organizoi eventin e nisjes të projektit. Në mars të vitit 2017, SCI organizoi eventin ku IDRA lançoi platformën online që përmban aktet ligjore të shqyrtuara nga ekspertët e korrupsionit të trajnuar nga ky projekt.

Gjatë periudhës Qershor 2016 – Prill 2017, SCI kontribuoi në zbatimin e fazës së dytë të programit STAR 2 për të monitoruar zbatimin e Reformës Administrative dhe Territoriale (ATR) në Shqipëri. Menaxheri i Programit të SCI kreu kërkime cilësore dhe organizoi fokus grupe me punonjësit e bashkive dhe anëtarët e komunitetit në pesë bashki. Pas përfundimit të punës në terren, SCI dorëzoi raporte individuale për secilën bashki për punën e saj në drejtim të efikasitetit, transparencës, sundimit të ligjit, llogaridhënies dhe pjesëmarrjes së qytetarëve. SCI prezantoi dhe diskutoi raportet me palët e interesuara në secilën bashki.

Prej muajit Dhjetor të vitit 2016, SCI është pjesë e Koalicionit “Justice for All” në Shqipëri, i përbërë nga organizata udhëheqëse të të drejtave të njeriut dhe rrjete në vend. Koalicioni kontribuon në krijimin e një sistemi gjyqësor transparent, të pavarur, efikas dhe të besueshëm. Puna e Koalicionit mbështetet nga misioni i USAID-it dhe misioni i BE-së në Shqipëri. Ekspertja ligjore e SCI Vjollca Meçaj luajti një rol udhëheqës në përgatitjen dhe paraqitjen e rekomandimeve të Koalicionit në tavolinat e konsultimeve publike të organizuara nga Komisioni Parlamentar për Çështjet Ligjore, të Drejtat e Njeriut dhe Administrata Publike, si dhe në zhvillimin e qëndrimeve dhe deklaratave publike të Koalicionit në lidhje me çështjet kyçe çështje të tilla si reforma në drejtësi; procesi i vlerësimit të përkohshëm të gjyqtarëve dhe prokurorëve; dhe krijimin e strukturave për procesin e verifikimit.